UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zogniskować

Chronologizacja

1846, Athenaeum, polona.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zogniskuję
 zogniskujemy
2 os. zogniskujesz
 zogniskujecie
3 os. zogniskuje
 zogniskują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zogniskowałem
+(e)m zogniskował
 zogniskowałam
+(e)m zogniskowała
 zogniskowałom
+(e)m zogniskowało
 zogniskowaliśmy
+(e)śmy zogniskowali
 zogniskowałyśmy
+(e)śmy zogniskowały
2 os. zogniskowałeś
+(e)ś zogniskował
 zogniskowałaś
+(e)ś zogniskowała
 zogniskowałoś
+(e)ś zogniskowało
 zogniskowaliście
+(e)ście zogniskowali
 zogniskowałyście
+(e)ście zogniskowały
3 os. zogniskował
 zogniskowała
 zogniskowało
 zogniskowali
 zogniskowały

bezosobnik: zogniskowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zogniskujmy
2 os. zogniskuj
 zogniskujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zogniskowałbym
bym zogniskował
 zogniskowałabym
bym zogniskowała
 zogniskowałobym
bym zogniskowało
 zogniskowalibyśmy
byśmy zogniskowali
 zogniskowałybyśmy
byśmy zogniskowały
2 os. zogniskowałbyś
byś zogniskował
 zogniskowałabyś
byś zogniskowała
 zogniskowałobyś
byś zogniskowało
 zogniskowalibyście
byście zogniskowali
 zogniskowałybyście
byście zogniskowały
3 os. zogniskowałby
by zogniskował
 zogniskowałaby
by zogniskowała
 zogniskowałoby
by zogniskowało
 zogniskowaliby
by zogniskowali
 zogniskowałyby
by zogniskowały

bezosobnik: zogniskowano by

bezokolicznik: zogniskować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zogniskowawszy

gerundium: zogniskowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zogniskowany

odpowiednik aspektowy: ogniskować

Inne uwagi

Zwykle imb

1. ludzi

Definicja

książk. 
zgromadzić kogoś lub coś w jednym miejscu

Pochodzenie

Zob. ognisko 1

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skupić, ześrodkować
hiperonimy:  zgromadzić

Połączenia

  • zogniskować życie

Cytaty

Intencją Bestii było zogniskowanie w określonych punktach dzielnicy całej pozostałej, tj. tzw. pracującej, ludności celem łatwiejszego przeprowadzenia selekcji.

źródło: NKJP: Stefan Ernest: O wojnie wielkich Niemiec z Żydami Warszawy: 1939-1943, 2003

Impreza [...], oryginalna z uwagi na harmonijne zogniskowanie rozmaitych kierunków sztuki, zgromadziła elitę naszego miasta, doceniającą wysoką jej wartość artystyczną.

źródło: NKJP: UG: Minął wiek, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2005-12-02

[...] bardzo ciekawy był rok 1989, który pokazał, jak wiele zależy od nas, a jednocześnie zogniskował cały kryzys epoki - od politycznego po intelektualny.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Trwoga śmierci, trwoga życia, Gazeta Wyborcza, 1997-03-29

Składnia

bez ograniczeń + zogniskować +
KOGO/CO

2. uwagę

Definicja

książk. 
skierować swoje lub czyjeś myśli albo wysiłek na coś

Noty o użyciu

Wyraz używany jako składnik terminu psychologiczno-socjologicznego zogniskowany wywiad grupowy.

Pochodzenie

Zob. ognisko 1

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • zogniskować dyskusję, spojrzenie, uwagę, wysiłki

Cytaty

Ambroży kreśli przed neofitami ideał życia zogniskowanego na osobie Jezusa Chrystusa.

źródło: NKJP: Waldemar Ceran: Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej (1800-1998), 1999

[...] zogniskował spojrzenie na meblach i mniejszych przedmiotach wypełniających pomieszczenie - i skojarzenie mu umknęło.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

[...] może zogniskować wokół siebie poparcie nowych wyborców, w tym również takich, którzy do tej pory nie głosowali [...].

źródło: Rząd [...] zaczyna się sypać, 2015-01-23 (m.telewizjarepublika.pl)

Impulsem do powstania grupy były zainteresowania instrumentalistów, zogniskowane wokół tradycyjnej muzyki żydowskiej.

źródło: NKJP: (kr): Septet na 8-lecie, Dziennik Polski, 2006-12-13

[...] uważano, że sieć agenturalna jest słaba w przemyśle włókienniczym i w związku z tym zamierzano zogniskować wysiłki w tym kierunku.

źródło: Łukasz Komorowski (red.): Regiony w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, 2014 (repozytorium.amu.edu.pl)

Składnia

bez ograniczeń + zogniskować +
(na KIM/CZYM | wokół KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + zogniskować +
CO + (GDZIE)

3. światło

Definicja

fiz. 
skupić w jednym punkcie promienie światła

Pochodzenie

Od: ognisko 6

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  skupić

Połączenia

  • zogniskować promienie, światło, wiązkę światła

Cytaty

Konkretny projekt przewidywał posłużenie się laserami wielkiej mocy umieszczonymi na ziemi, które przesyłałyby doskonale zogniskowaną wiązkę światła ultrafioletowego w kierunku lustra umieszczonego na [...] satelicie.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Nie wdając się w szczegóły, można powiedzieć, że planeta dodatkowo ogniskuje światło wstępnie zogniskowane przez gwiazdę, co objawia się w postaci gwałtownego i krótkotrwałego wzrostu jasności obserwowanego źródła światła [...].

źródło: NKJP: Janusz Osarczuk: W poszukiwaniu niewidzialnego, Wiedza i Życie, 1999

Zogniskowaliśmy promienie słoneczne w jednym punkcie, okładka zaczęła się dymić [...].

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zogniskować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.11.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN