UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jesień

Chronologizacja

1399, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jesień
jesienie
D. jesieni
jesieni
C. jesieni
jesieniom
B. jesień
jesienie
N. jesienią
jesieniami
Ms. jesieni
jesieniach
W. jesieni
jesienie

Pochodzenie

psł. *esenь

Definicja

pora roku między latem i zimą, kiedy żółkną i opadają liście z drzew, według kalendarza na półkuli północnej trwająca od 23 września do 21 grudnia

Noty o użyciu

Forma jesienią używana w znaczeniu ‘w czasie jesieni’.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Połączenia

  • chłodna, deszczowa, dżdżysta, mglista, mokra, wietrzna, wilgotna, zimna; ciepła, gorąca, kolorowa, piękna, pogodna; późna, wczesna; bieżąca, następna, przyszłoroczna, tegoroczna, ubiegłoroczna, zeszłoroczna; literacka, muzyczna, piłkarska jesień
  • jesień któregoś roku
  • jesień - wiosna, jesień i zima; wiosna, lato, jesień, zima; lato i jesień, latem i jesienią
  • koniec, nadejście, nastanie, początek, połowa, schyłek, środek; miesiące; barwy, kolory, owoce jesieni; przełom jesieni i zimy
  • buty, kurtka, płaszcz na jesień; kolory na jesień
  • jesień daje znać o sobie, idzie, nadchodzi, nadciąga, nastaje, następuje, przychodzi, robi się, trwa, zbliża się; złoci się
  • czuje się, coś zapowiada; lubić, pożegnać, przeżyć, przetrzymać, spędzać gdzieś; coś służy komuś którąś jesień; zyskać (całą) jesień; mamy jesień
  • pachnie; posadzić, zbierać; rozpocząć coś, ruszyć jesienią
  • idzie ku jesieni
  • pozostawić przez jesień
  • co jesień, do jesieni, na jesień, na jesieni, od jesieni, po jesieni, pod jesień, pod koniec jesieni, przed jesienią, przez jesień, przez całe lato i jesień, w jesieni, z nastaniem jesieni

Cytaty

Jesienią spadają liście i ci, którzy sprzątają ulice, mają dużo pracy.

źródło: NKJP: Gazeta Wrocławska, nr 09/11, 1998

Jesień dawała znać o sobie pierwszym chłodem.

źródło: John Grisham: Raport Pelikana

W powietrzu czuło się już nadchodzącą jesień.

źródło: Anne Rivers Siddon: Dom nad oceanem

Około godz. 16, jak to późną jesienią, zrobiło się ciemno.

źródło: NKJP: Leszek Sobieraj: Gdy podłoga ucieka spod nóg, Dziennik Zachodni, 2004-12-03

Przeciw polskim winnicom sprzysiągł się klimat ze swymi mroźnymi zimami, niedostatkiem słońca, chłodnymi jesieniami, nadto deszczowymi i wietrznymi.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

Frazeologizmy

dom spokojnej starości
dom pogodnej jesieni
dom spokojnej jesieni
jesień ludów
jesień narodów
jesień życia
na jesieni
pod jesień
złota jesień
złota polska jesień
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj