UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

biały karzeł

Pochodzenie

ang. white dwarf

Termin ukuty w 1922 r. przez duńsko-amerykańskiego astronoma Willema Jacoba Luytena (1899-1994).

Definicja

astr. 
niewielka gwiazda (o rozmiarach podobnych do Ziemi) znajdująca się w końcowym stadium swej ewolucji, mająca wysoką temperaturę powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat gwiazdy i planety

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  gwiazda

Połączenia

  • obserwować białego karła
    przekształcić się w białego karła

Cytaty

[...] młody Hindus Subrahmanyan Chandrasekhar podróżując statkiem do Anglii wykonał obliczenia, z których wynikało, że białym karłem może stać się tylko gwiazda o masie nie przekraczającej 1,4 razy masy Słońca.

źródło: NKJP: Stanisław Mrówczyński: Czarne dziury, Magazyn Gazety Wyborczej, 1995-05-19

Biały karzeł nie produkuje już energii w reakcjach termojądrowych i świeci jedynie na koszt energii cieplnej zachowanej we wnętrzu z „dawnych dobrych czasów” (gdy był normalną gwiazdą), stygnąc jednocześnie niesłychanie powoli.

źródło: NKJP: Sławomir Ruciński: Syriusz, prasa, 1971

Zafascynowani supernowymi, białymi karłami i czerwonymi olbrzymami, zapominamy czasami, że wszędzie wokół nas cały czas tworzą się nowe gwiazdy.

źródło: NKJP: (SN): Kosmiczny żłobek, Dziennik Polski, 2001-02-14

Teoria ewolucji gwiazd podwójnych mówi, że w pewnym momencie czerwony olbrzym może zostać odarty ze swych zewnętrznych warstw w wyniku oddziaływania grawitacyjnego drugiej gwiazdy układu. W efekcie odsłonięte jądro czerwonego olbrzyma kurczy się i przekształca w białego karła.

źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999

Takie dwutygodniowe sesje obserwacyjne koordynowane są przez obserwatorium Mc Donald w USA. Odbywają się one kilka razy w roku. Obserwowane są zwykle białe karły, czyli gwiazdy o dużych gęstościach, które są w końcowym stadium ewolucji.

źródło: NKJP: Mruganie wszechświata, prasa, 1999

Odmiana

typ frazy: fraza rzeczownikowa

m3, odmienny: biały, karzeł
Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj