UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przezwyciężać

Chronologizacja

SStp: przewyciężać, SPXVI, SKN: przewyciężać, SJPXVII, STR, SL: pod: przewyciężyć, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. zwyciężyć

Definicja

radzić sobie z jakąś trudnością lub tym, co jest jej źródłem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przełamywać, zwyciężać
sprzeczne:  ulegać

Połączenia

  • człowiek przezwycięża
  • przezwyciężać ograniczenia; ból, chorobę; słabość, strach; śmierć, zło; przezwyciężanie oporu, problemów, przeszkód, trudności; nałogu; lęku, nieśmiałości, pokus; kryzysu, recesji; przeszłości
  • przezwyciężać siłą
  • przezwyciężać coś w sobie
  • przezwyciężać łatwo, skutecznie
  • coś pomaga; musieć; należy przezwyciężać

Cytaty

A jednak nasza mała bohaterka przezwycięża te trudności.

źródło: NKJP: D.G.: Powrót do zielonego domu (4), EKO-U Nas, 2002

Jest to wezwanie do tego, by - będąc dzielnym - nie wyciszać swojego oporu, ale umiejętnie przezwyciężać dzięki niemu własne słabości [...].

źródło: NKJP: Bogusław Śliwerski: Wielka gra Aleksandra Kamińskiego o demokrację, 2008

Do pilnych zadań należy w moim przekonaniu przezwyciężanie istniejącej jeszcze bariery stworzonej administracyjnie przez trzy piony: szkolnictwo wyższe, Polską Akademię Nauk oraz resortowe jednostki badawczo-rozwojowe.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.10.1995

Na przegubach widniały nabrzmiałe, czerwonofioletowe pręgi od powrozów. Zaciskając zęby i przezwyciężając dojmujący ból, zaczął je rozcierać.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 2001

Przypomniał [...], że historia Europy jest historią przezwyciężanych kryzysów.

źródło: NKJP: Pierwsze starcie, Dziennik Polski, 2003-12-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przezwyciężam
przezwyciężamy
2 os. przezwyciężasz
przezwyciężacie
3 os. przezwycięża
przezwyciężają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przezwyciężałem
+(e)m przezwyciężał
przezwyciężałam
+(e)m przezwyciężała
przezwyciężałom
+(e)m przezwyciężało
przezwyciężaliśmy
+(e)śmy przezwyciężali
przezwyciężałyśmy
+(e)śmy przezwyciężały
2 os. przezwyciężałeś
+(e)ś przezwyciężał
przezwyciężałaś
+(e)ś przezwyciężała
przezwyciężałoś
+(e)ś przezwyciężało
przezwyciężaliście
+(e)ście przezwyciężali
przezwyciężałyście
+(e)ście przezwyciężały
3 os. przezwyciężał
przezwyciężała
przezwyciężało
przezwyciężali
przezwyciężały

bezosobnik: przezwyciężano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przezwyciężał
będę przezwyciężać
będę przezwyciężała
będę przezwyciężać
będę przezwyciężało
będę przezwyciężać
będziemy przezwyciężali
będziemy przezwyciężać
będziemy przezwyciężały
będziemy przezwyciężać
2 os. będziesz przezwyciężał
będziesz przezwyciężać
będziesz przezwyciężała
będziesz przezwyciężać
będziesz przezwyciężało
będziesz przezwyciężać
będziecie przezwyciężali
będziecie przezwyciężać
będziecie przezwyciężały
będziecie przezwyciężać
3 os. będzie przezwyciężał
będzie przezwyciężać
będzie przezwyciężała
będzie przezwyciężać
będzie przezwyciężało
będzie przezwyciężać
będą przezwyciężali
będą przezwyciężać
będą przezwyciężały
będą przezwyciężać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przezwyciężajmy
2 os. przezwyciężaj
przezwyciężajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przezwyciężałbym
bym przezwyciężał
przezwyciężałabym
bym przezwyciężała
przezwyciężałobym
bym przezwyciężało
przezwyciężalibyśmy
byśmy przezwyciężali
przezwyciężałybyśmy
byśmy przezwyciężały
2 os. przezwyciężałbyś
byś przezwyciężał
przezwyciężałabyś
byś przezwyciężała
przezwyciężałobyś
byś przezwyciężało
przezwyciężalibyście
byście przezwyciężali
przezwyciężałybyście
byście przezwyciężały
3 os. przezwyciężałby
by przezwyciężał
przezwyciężałaby
by przezwyciężała
przezwyciężałoby
by przezwyciężało
przezwyciężaliby
by przezwyciężali
przezwyciężałyby
by przezwyciężały

bezosobnik: przezwyciężano by

bezokolicznik: przezwyciężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przezwyciężając

gerundium: przezwyciężanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przezwyciężanie
przezwyciężania
D. przezwyciężania
przezwyciężań
C. przezwyciężaniu
przezwyciężaniom
B. przezwyciężanie
przezwyciężania
N. przezwyciężaniem
przezwyciężaniami
Ms. przezwyciężaniu
przezwyciężaniach
W. przezwyciężanie
przezwyciężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przezwyciężający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przezwyciężający
przezwyciężający
przezwyciężający
przezwyciężające
przezwyciężająca
D. przezwyciężającego
przezwyciężającego
przezwyciężającego
przezwyciężającego
przezwyciężającej
C. przezwyciężającemu
przezwyciężającemu
przezwyciężającemu
przezwyciężającemu
przezwyciężającej
B. przezwyciężającego
przezwyciężającego
przezwyciężający
przezwyciężające
przezwyciężającą
N. przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającą
Ms. przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przezwyciężający
przezwyciężający
przezwyciężające
przezwyciężające
D. przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężających
C. przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
przezwyciężającym
B. przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężające
N. przezwyciężającymi
przezwyciężającymi
przezwyciężającymi
przezwyciężającymi
Ms. przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężających
przezwyciężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przezwyciężany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przezwyciężany
przezwyciężany
przezwyciężany
przezwyciężane
przezwyciężana
D. przezwyciężanego
przezwyciężanego
przezwyciężanego
przezwyciężanego
przezwyciężanej
C. przezwyciężanemu
przezwyciężanemu
przezwyciężanemu
przezwyciężanemu
przezwyciężanej
B. przezwyciężanego
przezwyciężanego
przezwyciężany
przezwyciężane
przezwyciężaną
N. przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężaną
Ms. przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przezwyciężani
przezwyciężani
przezwyciężane
przezwyciężane
D. przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężanych
C. przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
przezwyciężanym
B. przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężane
N. przezwyciężanymi
przezwyciężanymi
przezwyciężanymi
przezwyciężanymi
Ms. przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężanych
przezwyciężanych

odpowiednik aspektowy: przezwyciężyć

Składnia

Rzosobowy + przezwyciężać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 11.12.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj