UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

posprzątać

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posprzątam
posprzątamy
2 os. posprzątasz
posprzątacie
3 os. posprząta
posprzątają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posprzątałem
+(e)m posprzątał
posprzątałam
+(e)m posprzątała
posprzątałom
+(e)m posprzątało
posprzątaliśmy
+(e)śmy posprzątali
posprzątałyśmy
+(e)śmy posprzątały
2 os. posprzątałeś
+(e)ś posprzątał
posprzątałaś
+(e)ś posprzątała
posprzątałoś
+(e)ś posprzątało
posprzątaliście
+(e)ście posprzątali
posprzątałyście
+(e)ście posprzątały
3 os. posprzątał
posprzątała
posprzątało
posprzątali
posprzątały

bezosobnik: posprzątano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posprzątajmy
2 os. posprzątaj
posprzątajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posprzątałbym
bym posprzątał
posprzątałabym
bym posprzątała
posprzątałobym
bym posprzątało
posprzątalibyśmy
byśmy posprzątali
posprzątałybyśmy
byśmy posprzątały
2 os. posprzątałbyś
byś posprzątał
posprzątałabyś
byś posprzątała
posprzątałobyś
byś posprzątało
posprzątalibyście
byście posprzątali
posprzątałybyście
byście posprzątały
3 os. posprzątałby
by posprzątał
posprzątałaby
by posprzątała
posprzątałoby
by posprzątało
posprzątaliby
by posprzątali
posprzątałyby
by posprzątały

bezosobnik: posprzątano by

bezokolicznik: posprzątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posprzątawszy

gerundium: posprzątanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posprzątanie
posprzątania
D. posprzątania
posprzątań
C. posprzątaniu
posprzątaniom
B. posprzątanie
posprzątania
N. posprzątaniem
posprzątaniami
Ms. posprzątaniu
posprzątaniach
W. posprzątanie
posprzątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posprzątany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posprzątany
posprzątany
posprzątany
posprzątane
posprzątana
D. posprzątanego
posprzątanego
posprzątanego
posprzątanego
posprzątanej
C. posprzątanemu
posprzątanemu
posprzątanemu
posprzątanemu
posprzątanej
B. posprzątanego
posprzątanego
posprzątany
posprzątane
posprzątaną
N. posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
posprzątaną
Ms. posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
posprzątanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posprzątani
posprzątani
posprzątane
posprzątane
D. posprzątanych
posprzątanych
posprzątanych
posprzątanych
C. posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
posprzątanym
B. posprzątanych
posprzątanych
posprzątanych
posprzątane
N. posprzątanymi
posprzątanymi
posprzątanymi
posprzątanymi
Ms. posprzątanych
posprzątanych
posprzątanych
posprzątanych

odpowiednik aspektowy: sprzątać

Pochodzenie

Zob. sprzątać

1. pokój

Definicja

usunąć brud, śmieci z powierzchni lub pomieszczeń i uporządkować znajdujące się tam przedmioty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sprzątnąć, uporządkować
antonimy:  nabałaganić

Połączenia

  • posprzątać biurko, dom, groby, klasę, łazienkę, mieszkanie, podłogę, pokój, teren
  • posprzątać po poprzednikach, po sobie; po psie, po pupilu; po imprezie
  • posprzątać w domu, w pokoju
  • gruntownie, porządnie posprzątać
  • gdzieś jest posprzątane

Cytaty

A tam śmietnik jeszcze od czasów budowy nowego osiedla, nie ma też gdzie przysiąść, odpocząć. A wystarczyłoby tylko posprzątać i postawić kilka ławek oraz koszy, bo zmienić przeznaczenia tego miejsca już się nie da.

źródło: KWSJP: Park czy śmietnik?, prasa, 2005

Posprzątałem jeden z pokoi i urządziłem w nim biuro.

źródło: KWSJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Chłopcy z Mielczarskiego: to było nieprawdopodobne, to piękne, to było coś, czego u nas jeszcze nie było, 1999

Magda poszła posprzątać łazienkę po bitwie morskiej, a Piotr zaczął rozpalać ogień na kominku.

źródło: KWSJP: Dorota Reszke: Modrzewiowe Wzgórze (5), prasa, 1998

Umyła naczynia i posprzątała w kuchni.

źródło: KWSJP: Henryk Panas: Grzesznicy, 1966

Każdy przyłapany na tym, że nie posprząta po psie, może liczyć się, że zapłaci wysoki mandat.

źródło: KWSJP: Tomasz Częścik: Posprzątaj po swoim psie, prasa, 2006

Składnia

Rzosobowy + posprzątać +
CO
Rzosobowy + posprzątać +
GDZIE
Rzosobowy + posprzątać +
po KIM /CZYM

2. naczynia ze stołu

Definicja

zebrać przedmioty i przenieść je we właściwe miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sprzątnąć, uprzątnąć

Połączenia

  • posprzątać bałagan, śmieci, zabawki
  • posprzątać ze stołu

Cytaty

Nikt nie chce posprzątać śmieci, które od lat piętrzą się obok naszych działek - narzekają działkowcy z ogrodów im. Bohaterów Westerplatte.

źródło: KWSJP: Piotr Kawałek: Nie chcą dłużej tonąć w śmieciach, prasa, 2006

Handzia posprzątała ze stołu i odeszła bez słowa.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004

Sprawców nie ustalono, a służby miejskie posprzątały plakaty, nim ulicami miasta przeszła procesja.

źródło: KWSJP: Janusz Motyka: Homoseksualistom mówią - NIE, prasa, 2006

Składnia

Rzosobowy + posprzątać +
CO + (SKĄD)

3. zboże

Definicja

zebrać z pola zboże lub inne uprawy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Połączenia

  • posprzątać zboże

Cytaty

Zboże wtedy już było posprzątane, ale na polach były jeszcze buraki i kartofle.

źródło: NKJP: Wojciech Mąka, Gazeta Pomorska, 2009-08-28

Rolnicy na południu i w centrum kraju w zdecydowanej większości posprzątali już zboża i rzepak z pól.

źródło: Internet: topagrar.pl

Składnia

bez ograniczeń + posprzątać +
CO

Frazeologizmy

jest pozamiatane
jest posprzątane
Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj