Chronologizacja
Pochodzenie
śr.-w.-niem. lōʒ 'los, dola, przeznaczenie; rzucanie losu; wróżenie za pomocą losu'
1. bieg zdarzeń
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dola |
Połączenia
- ciężki, marny, smutny, trudny; dziwny; człowieczy, ludzki; polityczny; pośmiertny los; artystyczne, powojenne, wojenne; dalsze, przyszłe; osobiste, życiowe; burzliwe, dramatyczne, powikłane, skomplikowane, splątane, tragiczne, zagmatwane, zawiłe, zmienne losy
- los bitwy; kraju, narodu, ojczyzny, państwa, świata; emigranta, uchodźców, więźniów, żołnierzy; człowieka, ludzkości; bezdomnych, bezrobotnych, biednych, najuboższych; bohatera, bohaterów; lokatorów; absolwentów; reformy, traktatu, ustawy; przedsiębiorstwa; meczu
- odmiana, poprawa; przeciwności; wspólnota; koleje losu
- wrażliwość na los kogoś, czegoś; niepokój, obawa, troska o los kogoś, czegoś; odpowiedzialność, współodpowiedzialność za los kogoś, czegoś
- historia, opowieść o losach kogoś
- kogoś spotkał jakiś los; kogoś nie obchodzi los kogoś, czegoś; losy kogoś, czegoś potoczyłyby się jakoś; waży się los czegoś
- odmienić los kogoś, czegoś; zgotować komuś jakiś los; śledzić losy kogoś, czegoś; odwrócić losy czegoś
- przejmować się losem kogoś, czegoś
- zasłużyć/zasługiwać na swój los
- boleć, ubolewać nad losem kogoś, czegoś
- decydować, przesądzić/przesądzać, rozstrzygnąć/rozstrzygać, zadecydować, zdecydować o losie kogoś, czegoś
Cytaty
|
Na bieżąco mają być aktualizowane informacje dotyczące rynku pracy. Ma również zostać stworzona baza danych na temat dalszych losów absolwentów tamtejszej placówki. źródło: NKJP: (PB): „Dąbrowiak” w nowej siedzibie, Dziennik Polski, 2001-01-11 |
|
|
Parlamentarzysta nie przyznał się do winy i twierdził, że nie naruszał prawa, a rozmawiając z lekarką troszczył się jedynie o los syna. źródło: NKJP: /pok/: Skazany senator, Echo Dnia, 2004-10-05 |
|
|
Jak to w tasiemcach bywa, losy bohaterów niejednokrotnie komplikowały się za sprawą zmian w prawdziwym życiu aktorów. źródło: NKJP: Anna Wiejowska, Echo Dnia, 2005-02-18 |
|
|
W Dublinie ma się rozstrzygnąć los paktu stabilizacyjnego, choć ostateczna decyzja zapadnie pewnie dopiero latem przyszłego roku w Amsterdamie. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Kto tu wpuścił finansistów?, Gazeta Wyborcza, 1996-12-14 |
|
|
[...] husaria bez wsparcia ogniowego nie mogła zadecydować o losach bitwy ze Szwedami. Na dodatek załamała się też szarża innych chorągwi pancernych na wojska elektora. źródło: NKJP: Starcie królów, Dziennik Polski, 2001-05-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | los |
losy |
|
| D. | losu |
losów |
|
| C. | losowi |
losom |
|
| B. | los |
losy |
|
| N. | losem |
losami |
|
| Ms. | losie |
losach |
|
| W. | losie |
losy |
Składnia
|
+ | los | + |
KOGO/CZEGO
|
|
|
+ | los | + |
CZYJ
|
2. przeznaczenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Połączenia
- łaskawy, okrutny; ślepy los
- los i przeznaczenie, los i przypadek
- niesprawiedliwość, okrucieństwo, złośliwość; kaprys; zrządzenie; dar, prezent losu
- na przekór losowi
- dar, prezent od losu
- wdzięczny losowi
- los płata komuś figle, spłatał komuś figla, komuś sprzyja; przeznaczył komuś coś; sprawił coś
- prowokować los
- (nie) igrać z losem
Cytaty
|
Nie zostawił jej po tragicznym wypadku, nie odszedł, gdy trafiła na wózek. Był przy niej przez cały czas, wspierał i pocieszał. Mówił, że los na pewno będzie łaskawszy. źródło: NKJP: Wyjście na brzeg, Dziennik Polski, 2001-09-28 |
|
|
Skorzystam z każdej sensownej szansy, którą ześle mi los. Brałam udział w pokazie odzieży i bielizny we Włoszech. Teraz jest szansa na prezentację sukien ślubnych w Paryżu. źródło: NKJP: Agnieszka Witczak: Dobry duch czuwa nade mną, Echo Dnia 2006-05-19 |
|
|
Przecież wszystko to, co się stało w moim życiu, zawdzięczam losowi. Tak widocznie było zapisane w gwiazdach, żebym „zaistniała” i popłynęła „na fali”. źródło: NKJP: Artur Szczukiewicz: Śpiewanie to... wyzwanie, Echo Dnia, 2007-04-13 |
|
|
Szczęście wyraźnie mi sprzyjało i widać było, iż los nie chce bynajmniej mojej zagłady, bo oto posłyszałem nikły, ale przecież realny odgłos plusku spadających - chyba do jakowejś sadzawki - kropel. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Nie, oczywiście Anna nie uważała, żeby ją skrzywdził wyjeżdżając w końcu nie na długo, cóż to miesiąc, miała raczej żal do losu, że podróż jego ma mieć miejsce właśnie teraz [...]. źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1979 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | los |
losy |
|
| D. | losu |
losów |
|
| C. | losowi |
losom |
|
| B. | los |
losy |
|
| N. | losem |
losami |
|
| Ms. | losie |
losach |
|
| W. | losie |
losy |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. kartka z numerem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Połączenia
- zwycięski los; los loteryjny
- losy loterii
- los na loterię
- kupić los; sprzedawać; ciągnąć losy
Cytaty
|
W 1996 r. sprzedano tylko 11 mln losów. Teraz, kiedy promocje znalazły się pod kontrolą państwa, nasza sprzedaż z pewnością wzrośnie. źródło: NKJP: Paweł Wrabec: Gry losowe, Gazeta Wyborcza, 1997-01-10 |
|
|
Największym powodzeniem cieszyła się loteria fantowa. Uczestnicy imprezy wykupili 1000 losów, wszystkie, jakie były przygotowane i to w ciągu 4 godzin. źródło: NKJP: (BK): Jubileuszowy festyn, Dziennik Polski, 2001-06-06 |
|
|
[...] włamywacze dostali się nocą także do punktu totalizatora sportowego. Za ich sprawą zniknęły stamtąd losy loterii „Lotto” i bilon. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2001-01-16 |
|
|
Na imprezie nie zabrakło tradycyjnych świątecznych dekoracji, mnóstwa ciast, bożonarodzeniowych akcesoriów. Większość z nich przygotowali uczniowie szkoły. Można było także kupić losy i wygrać nagrody. źródło: NKJP: (sem): Mróz nie przeszkodził, Nowiny Raciborskie, 2003-01-01 |
|
|
Dla ministra finansów, odpowiedzialnego za nadzorowanie gier losowych, był to dowód na przeciążenie rynku nadmierną ilością losów loteryjnych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.01.1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | los |
losy |
|
| D. | losu |
losów |
|
| C. | losowi |
losom |
|
| B. | los |
losy |
|
| N. | losem |
losami |
|
| Ms. | losie |
losach |
|
| W. | losie |
losy |