UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dławić

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *daviti 'gnieść, cisnąć; ściskać za gardło, dusić'

Bezpośredni polski kontynuant dawić, będący w użyciu w XV-XVIII w., został wyparty przez wtórną postać dławić, stanowiącą kontaminację pierwotnej dawić z bliską znaczeniowo dłabić 'dławić, dusić; tłoczyć (np. winogrona)' (< psł. *dlabiti 'gnieść, ugniatać, ściskać, przyciskać, dusić')

1. astma

Definicja

powodować, że ktoś nie może swobodnie oddychać i dusi się lub krztusi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dusić

Połączenia

duchota, dym, fetor, kurz, odór, pył, smród, woń, zaduch, zapach, żar; astma, kaszel; kołnierzyk, krawat, sznur dławi; opary, perfumy, spaliny dławią
coś dławi krtań, szyję
coś dławi w gardle, w krtani

Cytaty

	Kiedy przyjechała policja, smród gazu jeszcze dławił, palił w gardle. źródło: KWSJP: Henryk Malanowski: Ratujmy własne dzieci, Detektyw, 1999, nr 5
	Płukał pośpiesznie ręce w terpentynie, wycierał w pakuły, zerwał krawat, który dławił mu szyję. źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967
	Oddychał prędko, dławiła go flegma. źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
	Rój rozwścieczonych owadów wirował brzęczącą chmarą w skwarze i dławiącej woni prochu. źródło: KWSJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

Składnia

Rz_nieżywotny

dławić

(KOGO/CO)

2. rozpacz kogoś

Definicja

powodować ucisk w gardle i odbierać zdolność działania lub mówienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

coś ściska za gardło kogoś

Połączenia

gniew, lęk, napięcie, nienawiść, rozpacz, strach, tęsknota, wstręt, wstyd, wściekłość, wzruszenie, zazdrość, złość, żal, żądza dławi
dławi kogoś w gardle
dławi kogoś z emocji, ze strachu

Cytaty

	Ida walczyła ze łzami. Wstręt i rozpacz dławiły ją w gardle. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965
	Wyłam z rozpaczy, dławił mnie paniczny strach, że Klaudia nie żyje. źródło: KWSJP: Bezlitośni, Polityka, 2005
	„A ty, a ty - dławiło go w gardle z wściekłości - a ty jesteś wiją, wstrętną wiją” - krzyknął ze świętym oburzeniem. źródło: KWSJP: Elżbieta Cichla-Czarniawska: Pociąg rusza, 1982
	W krtani dławiło mnie nie doznawane nigdy dotąd wzruszenie, w ciele czułam omdlałość. źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

odpowiednik aspektowy: zdławić

Składnia

Rz_nieżywotny

dławić

KOGO

3. atmosfera

Definicja

przytłaczać i męczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dusić, przygniatać

Połączenia

atmosfera, codzienność, monotonia, nuda, samotność dławi

Cytaty

	Powoli zaczynała mnie ogarniać nostalgia, dławiła nuda i stabilizacja. źródło: KWSJP: Krystyna Nepomucka: Miłość niedoskonała, 1978
	Dławi go poczucie traconego, upływającego czasu. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978
	Była to atmosfera tak dławiąca i mieszczańska, że wszystkie przedmioty jakby cicho postękiwały i wzdychały: ach i och. źródło: KWSJP: Michał Choromański: Dygresje na temat kaloszy, 1966
	Musi przecież kiedyś dziadkowi powiedzieć. Wyrzucić z siebie ten ciężar, balast, co dławi ciągle. Koniec niedomówień. źródło: KWSJP: Jacek Natanson: Ostatnie cztery minuty, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

Składnia

Rz_nieżywotny

dławić

KOGO

4. gniew

Definicja

powstrzymywać się od uzewnętrznienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dusić, tłumić, zduszać

Połączenia

dławić gniew, krzyk, ludzkie odruchy, łkanie, łzy, płacz, uczucia, słowa, śmiech, wściekłość
dławić w sobie

Cytaty

	Dławiłeś w sobie ludzkie odruchy, a może filisterskie przyzwyczajenia, i w bliźnich tępiłeś mieszczucha oraz filistra. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Mała apokalipsa, 1979
	Dławię w sobie te uczucia, ale one nagle wyrastają, wyższe ponad mnie. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962
	Z tępą grozą patrzył Istvan na gromadę kobiet przyciskających chustki do nosa, dławiących krzyk bólu i odrazy, a może broniących się przed odorem rozkładu, bo u ich stóp leżały rzędem zwłoki skoszonych salwą. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Siedzący w rogu łóżka mąż, dławiąc w gardle łzy, zaczynał opowiadać jakieś banały. źródło: KWSJP: Zbigniew Hora: Variola vera, 1982

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

odpowiednik aspektowy: zdławić

Składnia

Rz_osobowy

dławić

5. bunt

Definicja

likwidować lub hamować jakieś działania lub procesy

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dusić, zduszać

Połączenia

faszyzm, komunizm, władza, wojsko; korupcja dławi
dławić bunt, opór, powstanie, protest, rewolucję, ruch narodowowyzwoleńczy, strajk; opozycję, konkurencję; gospodarkę, handel, import, postęp, przedsiębiorczość, rozwój
dławić bezwzględnie
dławić i niszczyć

Cytaty

	Hiszpanie rzeczywiście brutalnie dławili kubański ruch narodowowyzwoleńczy. źródło: KWSJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999
	Kolejne zarządzenia władz komunistycznych po wojnie (1948) dławiły wolny handel. źródło: KWSJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005
	Islam, podporządkowywany i dławiony przez cara, jest teraz wykorzystywany przez bolszewików. źródło: KWSJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1947
	Uporczywy deficyt i rosnący dług publiczny, nawet jeżeli nie kończy się załamaniem gospodarki, to systematycznie dławi jej rozwój. źródło: KWSJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.07.2004
	Dławionego długami klubu nie stać na remont obiektu, którego roczne utrzymanie kosztuje 200 tysięcy złotych. źródło: KWSJP: Wioletta Wojtkowiak: Biznesmen nie pogra z miastem, Echo Dnia, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

odpowiednik aspektowy: zdławić

Składnia

dławić

6. człowieka

Definicja

ściskając szyję lub zatykając nos i usta, uniemożliwiać komuś oddychanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dusić, zduszać
	hiperonimy:	zabijać

Cytaty

Nagle zerwałem się, chwyciłem Andrzeja za gardło, dławiłem go w strasznym wzburzeniu. Jeszcze parę chwil, a byłby koniec.

źródło: KWSJP: Leopold Rybarski: Konterfekt z cieniem, 1985

Dławił ją rękoma, a następnie zadzierzgnął sznur na jej szyi, co doprowadziło do śmierci kobiety.

źródło: NKJP: K.Jakubowski: Szreńsk: Zwłoki w zaroślach, Tygodnik Ciechanowski, 2004-08-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dławię	dławimy
2 os.	dławisz	dławicie
3 os.	dławi	dławią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłem +(e)m dławił	dławiłam +(e)m dławiła	dławiłom +(e)m dławiło	dławiliśmy +(e)śmy dławili	dławiłyśmy +(e)śmy dławiły
2 os.	dławiłeś +(e)ś dławił	dławiłaś +(e)ś dławiła	dławiłoś +(e)ś dławiło	dławiliście +(e)ście dławili	dławiłyście +(e)ście dławiły
3 os.	dławił	dławiła	dławiło	dławili	dławiły

bezosobnik: dławiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dławił będę dławić	będę dławiła będę dławić	będę dławiło będę dławić	będziemy dławili będziemy dławić	będziemy dławiły będziemy dławić
2 os.	będziesz dławił będziesz dławić	będziesz dławiła będziesz dławić	będziesz dławiło będziesz dławić	będziecie dławili będziecie dławić	będziecie dławiły będziecie dławić
3 os.	będzie dławił będzie dławić	będzie dławiła będzie dławić	będzie dławiło będzie dławić	będą dławili będą dławić	będą dławiły będą dławić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dławmy
2 os.	dław	dławcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dławiłbym bym dławił	dławiłabym bym dławiła	dławiłobym bym dławiło	dławilibyśmy byśmy dławili	dławiłybyśmy byśmy dławiły
2 os.	dławiłbyś byś dławił	dławiłabyś byś dławiła	dławiłobyś byś dławiło	dławilibyście byście dławili	dławiłybyście byście dławiły
3 os.	dławiłby by dławił	dławiłaby by dławiła	dławiłoby by dławiło	dławiliby by dławili	dławiłyby by dławiły

bezosobnik: dławiono by

bezokolicznik: dławić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dławiąc

gerundium: dławienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dławienie	dławienia
D.	dławienia	dławień
C.	dławieniu	dławieniom
B.	dławienie	dławienia
N.	dławieniem	dławieniami
Ms.	dławieniu	dławieniach
W.	dławienie	dławienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dławiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiący	dławiący	dławiący	dławiące	dławiąca
D.	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącego	dławiącej
C.	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącemu	dławiącej
B.	dławiącego	dławiącego	dławiący	dławiące	dławiącą
N.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącą
Ms.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławiący	dławiący	dławiące	dławiące
D.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących
C.	dławiącym	dławiącym	dławiącym	dławiącym
B.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiące
N.	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi	dławiącymi
Ms.	dławiących	dławiących	dławiących	dławiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dławiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dławiony	dławiony	dławiony	dławione	dławiona
D.	dławionego	dławionego	dławionego	dławionego	dławionej
C.	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionemu	dławionej
B.	dławionego	dławionego	dławiony	dławione	dławioną
N.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławioną
Ms.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym	dławionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dławieni	dławieni	dławione	dławione
D.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych
C.	dławionym	dławionym	dławionym	dławionym
B.	dławionych	dławionych	dławionych	dławione
N.	dławionymi	dławionymi	dławionymi	dławionymi
Ms.	dławionych	dławionych	dławionych	dławionych

odpowiednik aspektowy: zadławić

Składnia

Rz_osobowy

dławić

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2023